Wandelen en wildlife spotten bij de Oostvaardersplassen

Tussen de steden Almere en Lelystad in Flevoland ligt natuurgebied de Oostvaardersplassen. Het moerasgebied van ca. 56 km² ontstond na de drooglegging van de Flevopolders in 1968. Er zou een industriegebied komen, maar toen dat er niet kwam ging de natuur haar gang en ontstond een gevarieerd moerasgebied met riet- en grasland, wilgenbossen, plassen en veel watervogels. Later werden er edelherten, konikpaarden en heckrunderen uitgezet in het gebied. Als je gaat wandelen bij de Oostvaardersplassen, kun je dus behoorlijk wat wildlife spotten. Dus neem een verrekijker mee!

Sinds 2018 horen de Oostvaardersplassen bij Nationaal Park Nieuw Land, “het grootste man-made natuurpark ter wereld, op de bodem van de voormalige Zuiderzee”. Ik had nog nooit gehoord van dit vrij nieuwe nationale park, ik ontdekte het pas tijdens het schrijven van dit blog. Ook het Markermeer en de Marker Wadden horen bij dit nationale park.

Lees ook mijn blog over wandelen op de Marker Wadden!

Watervogels en andere dieren

De Oostvaardersplassen zijn een waar paradijs voor water- en trekvogels. In het natuurgebied staan verschillende vogelkijkhutten bij de waterplassen, vanuit waar je verschillende soorten eenden en ganzen kunt zien, maar ook roerdompen, zilverreigers, lepelaars, aalscholvers, visarenden en zeearenden. Er leven ook hazen, vossen, reeën, ringslangen en bevers in het moerasgebied. Daarnaast kun je in het gebied konikpaarden, heckrunderen en edelherten tegenkomen. Met hun gegraas houden ze het landschap open.

Wandelroute ’t Lange Pad

Wij startten onze wandeling vanaf het Buitencentrum Oostvaardersplassen bij Lelystad. Vanaf daar kun je verschillende wandelroutes doen. We kozen voor boswachterspad ’t Lange Pad, dat is de paarse route van ca. 7 kilometer. (Bij het Buitencentrum stond overigens 5,2 km als lengte bij dit pad… dus er lijkt wat verwarring te zijn over de afstand). De wandeling gaat voornamelijk over onverharde paden, langs rietvelden, grasland, waterplassen en door een wilgenbos. Aan het begin van de route staken we een houten bruggetje over, waaronder een school karpers zwom. Ze bleven in de buurt van de brug en kwamen soms een stukje boven het water uit met hun kop. Alsof ze aan het bedelen waren om voer. Doen karpers dat?

Bedelende karpers…?

Door een viaduct liepen we onder de spoorlijn door. We liepen een stukje langs de spoorlijn, waar de trein tussen Almere en Lelystad om de zoveel tijd voorbij komt razen. Op een heuvel ligt uitkijkpunt de Kleine Praambult. Vanaf daar kijk je over de spoorlijn naar een stukje moeras met veel vogels.

Vogelkijkhut

Vanuit vogelkijkhut de Poelruiter hadden we een mooi uitzicht op een kudde konikpaarden, en natuurlijk op de watervogels, waaronder zilverreigers. (Ik ben niet zo’n vogelkenner, maar in de hut waren borden met afbeeldingen van de vogels die je kunt spotten). En we zagen heel even een vos, vlak voordat ‘ie snel weer in de beschutting van het riet dook. Ik heb helaas alleen een onscherpe foto van hem kunnen maken (die ik hier natuurlijk niet ga plaatsen).

Konikpaardjes

We vervolgden de route en kwamen weer langs de kudde paarden, maar dan aan de andere kant. Voorzichtig zijn we een stukje dichterbij gelopen. De paarden zijn gewend aan mensen en helemaal niet schuw. Een stel voor ons liep zelfs tussen de paarden en gingen ze aaien, terwijl overal uitdrukkelijk vermeld staat dat je afstand moet houden en de paarden niet mag voeren of aaien…

Tegen het eind van de wandeling zijn we verkeerd gelopen, vlak nadat we bij een turquoise geverfde houten brug waren geweest. In plaats van af te slaan bij het bordje dat naar het Buitencentrum wees, bleven we braaf de paarse bordjes volgen… en begonnen we dus doodleuk opnieuw aan de route. Het duurde even voordat we door hadden dat we er al eerder hadden gelopen. Toevallig kwamen er net wandelaars teruggelopen die dezelfde fout hadden gemaakt als wij. Dus helemaal aan ons lag het blijkbaar niet. 😉

Hé, dat ben ik!

Wandelroute Zeearend

Weer aanbeland bij de afslag naar het Buitencentrum, zagen we een houten brug aan het begin van een andere route. Daar wilden we even een kijkje nemen. Ook onder deze brug zwommen weer grote karpers die leken te bedelen om eten. We liepen een stukje verder en uiteindelijk hebben we de hele groene route van 5 kilometer ook maar gelopen. Dit wandelpad is verhard en daardoor ook toegankelijk kinderwagens en rolstoelen.

De brug aan het begin van wandelroute Zeearend.

De groene wandelroute Zeearend leidt door de Driehoek, naar kijkhut de Zeearend. In dit deel van de Oostvaardersplassen zijn delen afgeschermd voor nieuwe beplanting, en daartussen staan wat stammen van dode bomen. We liepen naar de grote observatiehut de Zeearend, waar je vanaf de eerste verdieping een weids uitzicht hebt op waterpartijen en grasland met riet.

Observatiehut De Zeearend

Toen we bovenin de hut waren zag ik in de verte nog net een vos lopen, maar ook deze dook het riet weer in voordat ik een foto kon maken. Met onze verrekijker zagen we in de verte edelherten lopen.

In de observatiehut

Zoekplaatje: een zilverreiger in het riet en wat herten in de verte. (Waarom ze allemaal zo ver weg gaan staan, begrijp ik niet… Beetje jammer wel.)

Een stukje verderop staat vogelkijkscherm Wigbels Eiland. Verder zagen we een pad op het pad zitten, en twee keer een heel klein salamandertje. We hadden goed wandelweer, maar halverwege de middag werden de wolken wat dreigender. Aan het eind begon het een beetje te regenen, maar gelukkig waren we toen al bijna terug bij het Buitencentrum.

Buitencentrum Oostvaardersplassen bij Lelystad

Een drankje bij Buitencentrum Oostvaardersplassen

Na deze twee wandelingen hadden we wel een drankje verdiend. In het cafégedeelte van het Buitencentrum dronken we een kopje thee met wat lekkers erbij. Ze hebben er ook leuke hebbedingetjes voor thuis of in de tuin en – ook belangrijk – toiletten. Toen er een buslading mensen binnenkwam, zijn we vertrokken. We reden met de auto nog een stukje langs het natuurgebied en zagen een uitkijkpunt waar wat auto’s stonden. Wij stopten er ook even en zagen door de verrekijker in de verte een grote groep herten. En dichterbij stonden wat heckrunderen te grazen. Nog meer wildlife gezien dus!

Heckrunderen bij de spoorlijn. (Niet de allermooiste foto, maar oké)

De grote grazers van de Oostvaardersplassen

In de jaren ’80-’90 werden er edelherten, konikpaarden en heckrunderen uitgezet in het gebied. Deze grote grazers worden als ‘wild’ gezien, omdat ze in een gebied groter dan 5000 hectare leven. Ze vallen daardoor onder de Flora- en Faunawet, en die stelt dat bijvoeren verboden is. Staatsbosbeheer laat de natuur zoveel mogelijk haar gang gaan en grijpt zo min mogelijk in. Hierdoor overlijden veel van de dieren in strenge winters. Dit beleid leidde in de afgelopen jaren regelmatig tot discussie. In 2018 gingen actievoerders zelf de dieren bijvoeren, ondanks een verbod. Inmiddels is het beleid aangepast en worden de maximale aantallen grazers afgestemd op het landschap.

Pad op het pad (geen grote grazer).

Nog meer wandelen bij de Oostvaardersplassen

Naast de twee wandelroutes die wij gelopen hebben, kun je bij het Buitencentrum ook kiezen voor het Dodaarspad van 10 kilometer, een wandeling door het Oostvaardersveld en het Hollandse Hout. Volg hiervoor de witte pijltjes. Een kortere route is het Moeraspad, van 3,5 kilometer door het Oostvaardersveld. De kleur van deze route is donkerblauw. Aan de andere kant van de Oostvaardersplassen kun je ook wandelen, vanuit Almere. Veel routes starten daar bij Natuurbelevingscentrum de Oostvaarders. Een leuke route vanuit Almere is bijvoorbeeld de wandeling met audiotour door het Kotterbos van 7,5 kilometer.

Algemene tip: kijk tijdens het wandelen bij de Oostvaardersplassen goed uit waar je loopt, want overal ligt paardenpoep!

Adres Buitencentrum Oostvaardersplassen: Kitsweg 1, 8218 AA Lelystad.
Adres Natuurbelevingscentrum de Oostvaarders: Oostvaardersbosplaats 1, Almere.

Een andere mooie en interessante plek om te bezoeken in Flevoland is Schokland, een voormalig eiland in de Zuiderzee. In de blog van Marcella lees je wat je allemaal kan zien & doen op Schokland, dat op de Werelderfgoedlijst van UNESCO staat.

Misschien ook leuk om te lezen:
– Een Rondje Marken: wandeling langs mooie huizen en de vuurtoren.
– Wandelen op de Marker Wadden in Nationaal Park Nieuw Land
– Wandelen in Nationaal Park Zuid-Kennemerland