Het Palendorp van Petten: kunstwerk en monument op het strand

Tussen Callantsoog en Bergen aan Zee, in de kop van Noord-Holland, ligt het kustplaatsje Petten. Petten is bekend van de Hondsbossche Zeewering. Dit is een dijk op de plek waar in de middeleeuwen een stormvloed door de oorspronkelijke duinen brak. Daarnaast kun je in Petten het Panoramaduin beklimmen en een bijzonder kunstwerk op het strand bekijken: het Palendorp van Petten. Een plek die geliefd is bij fotografen, want je kunt er prachtige foto’s maken. En wist je dat Petten tot 2016 helemaal geen strand had?

Huisje op palen van de Pettense reddingsbrigade

Over Petten en het strand

Het huidige dorp Petten is al het vierde dorp op deze plek. De eerste twee dorpen verdwenen in zee en het derde dorp werd in de Tweede Wereldoorlog afgebroken in opdracht van de Duitse Wehrmacht, vanwege de aanleg van de Atlantikwall. Bij de Sint-Elisabethsvloed in 1421 werden Petten en een duinenrij compleet weggeslagen. Daarna werd er een dijk aangelegd achter de duinen, om overstromingen te voorkomen. Sinds 1880 wordt Petten beschermd door de Hondsbossche Zeewering, een 5,5 km lange dijk die daarna nog verder is versterkt en opgehoogd. In 2015 werd over een lengte van 8 kilometer – tussen Camperduin en Petten – 35 miljoen m³ zand opgespoten, om de kust te versterken. De kustlijn schoof daardoor 300 meter op richting de zee en Petten kreeg een nieuw strand! Er werd ook een nieuw duingebied aangelegd: de Hondsbossche Duinen. Nu is deze voorheen zwakke plek in de Noord-Hollandse kustlijn beter beschermd tegen overstromingen.

Palendorp Petten

De aannemerscombinatie Van Oord-Boskalis was verantwoordelijk voor de aanleg van het nieuwe strand en het duingebied van Petten. Ze plaatsten op het strand ook het Palendorp, een kunstwerk en monument dat bestaat uit 160 palen van verschillende hoogtes. De palen vormen het silhouet van tien huizen en een kerk. Ze symboliseren het oude dorp ‘Petten bi der Sipe’ dat sinds 1300 bestond, maar vanaf 1792 in zee verdwenen is. Doordat het zand langzaam af zal kalven de komende jaren, komen de palen steeds verder in het water te staan.

Deze kitesurfer deed speciaal voor de foto een mooie sprong. Met dank aan de stormachtige wind.

In 2018 besloot ene Jan Maarten Kaan dat het kunstwerk iets miste: een schommel. Net zoals je deze op sommige tropische bestemmingen wel eens ziet op het strand. Vervolgens heeft hij eigenhandig een schommel opgehangen tussen twee hoge palen. Een jaar later was er sprake van dat de schommel verwijderd zou worden, omdat het een ‘illegaal speeltoestel’ was. Maar gelukkig is er niets mee gedaan; de schommel hangt er nog.

Schommelen met natte voeten…

Toen wij er waren was het vloed en hing de schommel boven het water. Heel jammer, want ik had er graag even op gezeten. Het was ook best fris en het waaide nogal hard, dus op blote voeten door het water naar de schommel lopen vond ik niet echt een optie. 😉

Fotograferen bij het Palendorp van Petten

Het bijzondere kunstwerk is een populaire plek voor fotografen, want je kan er prachtige plaatjes schieten. De mooiste foto’s maak je rond zonsondergang. Wij waren er ook rond die tijd. Een bezoek aan het Palendorp stond al een tijdje op mijn lijstje, maar ik wachtte op goed weer. Want een grijze lucht op de achtergrond doet het toch wat minder leuk op de foto. Wij gingen er op een zonnige winterse dag in januari heen, aan het eind van de middag, en we bleven wachten tot zonsondergang. Het waaide flink met windkracht 6-7 en het water stond hoog. Tijdens het fotograferen was het opletten geblazen op de golven die soms opeens een stuk verder het strand op kwamen. Ik moest een paar keer rennen om droge voeten te houden. Een stukje verderop stond iemand te fotograferen die niet goed oplette. Maar ze fotografeerde stoïcijns door toen haar voeten overspoeld werden door het zeewater, haha.

Een donkere, dreigende wolkenlucht lijkt me ook heel mooi. In plaats van zonsondergang kun je er natuurlijk ook rond zonsopkomst naartoe gaan, als je meer een ochtendmens bent.

Panoramaduin en de Wall of Shame

Ook leuk om te bezoeken in Petten aan Zee is het 26 meter hoge Panoramaduin, een stukje ten noorden van het Palendorp. Je moet er wel even wat traptreden voor beklimmen, maar eenmaal boven heb je een mooi uitzicht over het strand, de zee en het dorp Petten.

Tineke Blij, CC BY-SA 4.0, via Wikimedia Commons

Bekijk ook even de Wall of Shame vlakbij het Panoramaduin (opgang bij de Strandweg). Dit is een openluchttentoonstelling van kunstwerken gemaakt door Arnold Gronert. Alle kunstwerken zijn gemaakt van zwerfvuil dat hij verzamelde op het strand. Hij wil op deze manier mensen bewustmaken van de gevolgen van rondzwervend afval. Ik heb de Wall of Shame zelf niet bezocht, en ik las dat het project gaat stoppen. Ik weet niet of de kunstwerken nu nog te zien zijn.

Wandelen in de Pettemerduinen

In de Pettemerduinen zijn verschillende wandelroutes uitgezet, over het strand, door de duinen en soms ook (in het voorjaar) langs de bollenvelden. Een leuke route is de Zand tegen Zee-route. Meer informatie over routes vind je op de website Wandelnetwerk Noord-Holland.

Uitzicht op het Palendorp vanaf de duinen.

Strandpaviljoens en parkeren in Petten

Op het nieuwe strand van Petten zijn ook een paar strandpaviljoens te vinden, zoals Strandpaviljoen Zee & Zo en The Sandbar. Deze laatste is alleen in de zomermaanden geopend. Parkeren in Petten is gratis! Je kan je auto parkeren bij de Strandweg of aan de Korfwaterweg. De strandopgang bij het Palendorp van Petten ligt ter hoogte van de Bergeendstraat.

Misschien ook leuk om te lezen:
– Wandelen in de Schoorlse Duinen: de Duinheidewandeling
– Wandelen in Wijk aan Zee door het bos en de duinen