Vlak voor de kust van badplaatsen Elounda en Plaka op Kreta ligt het eilandje Spinalonga, of eigenlijk officieel Kalidonia. Het is een eiland met een roerige geschiedenis. Tot 1957 was het een leprakolonie waar iedereen met lepra naartoe werd verbannen, nu is het een belangrijke toeristische trekpleister op Kreta. De voormalige leprakolonie is niet de enige bezienswaardigheid op Spinalonga; er staat ook nog een Venetiaans fort uit de 16e eeuw. Een bezoek aan Spinalonga wordt vanuit veel badplaatsen op Kreta aangeboden als excursie, maar met een huurauto kun je er ook gemakkelijk zelf naartoe gaan.
Het haventje van Elounda
Wij bezochten Spinalonga toen we in oktober een week op Kreta waren. Via Agios Nikolaos reden we naar Elounda en kochten in de haven kaartjes voor de overtocht. In het hoogseizoen vaart er meestal elk halfuur een boot. Vanuit Elounda is het ongeveer 20 minuten varen naar Spinalonga. Je kan er ook naartoe vanuit Agios Nikolaos, maar dan ben je ongeveer een uur onderweg met de boot. Vanuit Plaka ben je er het snelst: deze overtocht duurt maar 10 minuutjes.
Tip: je kan van tevoren een excursie naar Spinalonga vanuit Agios Nikolaos boeken. Deze boottocht is met een gids die je onderweg nog andere mooie plekken laat zien. Er is ook gelegenheid om te zwemmen in de baai van Kolokitha.
Venetiaans Fort
Het Venetiaanse Fort is het eerste wat je ziet als je Spinalonga nadert. Dit fort werd in 1579 gebouwd door de Venetianen en hield stand toen de rest van Kreta rond 1670 door de Turken werd veroverd. De Venetianen gaven zich uiteindelijk toch over, waarna het eilandje een tijd werd bewoond door de Turken. Toen zij in 1903 het eiland verlieten, kwam het weer in Griekse handen. Als je over het eiland wandelt zie je nog grote delen van de vestingmuren.
Je kunt het eiland rondwandelen langs de buitenrand, waarbij je de vestingmuren volgt. Vanaf deze vestingmuren heb je een mooi uitzicht over de de Golf van Mirabello, en op Plaka.
De voormalige leprakolonie op Spinalonga
Nadat de Turken waren vertrokken van het eiland, werd er een dorpje gebouwd. Vanaf 1904 woonden hier leprapatiënten. Deze mensen moesten hun families achterlaten en werden naar Spinalonga verbannen om te voorkomen dat de ziekte zich verder zou verspreiden. Veel medische zorg was er in de beginjaren niet; pas in 1937 werd er een ziekenhuis gebouwd.
In de drukste periode woonden er bijna 1.000 leprozen op het eiland, die hun eigen leefgemeenschap hadden, afgesloten van de rest van Griekenland. Er waren wat winkeltjes, een kerkje, een school en taverna’s. Er ontstonden natuurlijk relaties tussen de bewoners en er werden kinderen geboren.
Wanneer de leprapatiënten op het eiland aankwamen, moesten ze door een tunneltje naar het lepradorp lopen. Dit tunneltje werd de ‘Poort van Dante’ genoemd. Als je het tunneltje uitkomt ben je meteen in het dorpje. De meeste huizen zijn nu in slechte staat en vervallen, maar er zijn wat huizen gerestaureerd toen bleek dat toeristen belangstelling hadden voor het eiland. De vrolijke kleuren van het geschilderde houtwerk van deze huizen in het voormalige ‘winkelstraatje’ van de kolonie staat in schril contrast met de rest van het vervallen en troosteloze dorpje. In een paar van deze huizen is een tentoonstelling van foto’s en informatieborden te zien.
Gezellige kleurtjes in de ‘winkelstraat’ van Spinalonga
In de jaren ’50 werden er medicijnen gevonden tegen de ziekte en konden de leprozen terugkeren in de maatschappij. De laatste leprapatiënten vertrokken in 1957, en in 1962 verliet een priester – als allerlaatste bewoner – het eiland. Vanaf dat moment is het eiland onbewoond… maar zeker niet verlaten. In het hoogseizoen wordt Spinalonga dagelijks door duizenden mensen bezocht. Als je naar Spinalonga wilt, ga dan zo vroeg mogelijk in de ochtend, dan is het minder druk.
Het kerkje
Duur van een bezoek aan Spinalonga
Na aankomst met de boot kregen we een uur en 10 minuten de tijd voor het verkennen van het eiland. Dat is precies lang genoeg voor een rondje over het eiland, want heel groot is het niet. Wij zijn het hele eiland rond gewandeld (ca. 1,5 kilometer) en daarna ook nog naar boven gelopen, naar het deel van de vesting op de heuvel. Vanaf daar heb je namelijk een prachtig uitzicht.
We waren keurig op tijd weer terug bij de boot, voor de overtocht naar Elounda. Er zijn op het eiland ook een paar mooie strandjes waar je een duik zou kunnen nemen in het ondiepe turquoise zeewater, maar heel veel tijd heb je daar dus niet voor. Tenzij je niet het hele eiland wilt bekijken natuurlijk.
Het water bij Spinalonga
Voordat we in Elounda de auto weer in stapten, hebben we er nog even geluncht bij een restaurant aan het water. Als je met een huurauto op pad bent, kun je Spinalonga combineren met een bezoek aan het mooie havenstadje Agios Nikolaos. Dat hadden wij op de heenweg gedaan. Op de terugweg naar ons appartement in Koutouloufari maakten we een kleine omweg via het bergdorpje Kritsa en het byzantijnse kerkje Panagia Kera.
Lees voor meer tips ook mijn blog over bezienswaardigheden in het oosten van Kreta!
Kosten overtocht en entree
Voor de overtocht vanuit Elounda betaalden we € 14,- p.p. en € 7,-* voor onze zoon (jonger dan 12). Op het eiland moet je ook nog € 8,-* entree betalen om de voormalige leprakolonie en het fort te bezichtigen. Voor kinderen is de toegang gratis. Spinalonga is te bezoeken van april t/m oktober.
* Prijzen kunnen wijzigen; voor laatst gecheckt in maart 2024.
Dit artikel bevat affiliate links.